De scherpte van de betogen aan weerszijden van de amnestiescheidslijn maakt duidelijk dat het fragiel opgebouwde maatschappelijk vertrouwen ernstig geërodeerd is, waardoor er nu een ravijn dreigt te ontstaan dat niet door verzoening en vergeving overbrugd kan worden.
Het helpt niet dat voorstanders, en met name de indieners en directe begunstigden, argumenten hanteren en een toon aanslaan die in volledige tegenspraak is met hun woorden over maatschappelijke rust, ontwikkeling en nationaal belang.
Het helpt niet dat sommige tegenstanders oproepen tot strijd, die kan leiden tot onvermurwbare stellingname of tot ongeloofwaardigheid wanneer de strijd gestaakt wordt.
Aan de kant van mensenrechten
Als deel van de Surinaamse gemeenschap hebben wij, NGO’s, ons de afgelopen weken beraden over ons werk, ons bestaansrecht, en onze positie. Als deel van de burgermaatschappij staan NGO’s altijd aan de kant van burgers, en dus aan de kant van recht, rechtvaardigheid, rechtstaat en mensenrechten. Ons werk wordt ingegeven door universele idealen van sociale rechtvaardigheid en respect voor elkaar, zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, en alle andere mensenrechtenverdragen.
Wij zijn organisaties die, ongeacht welke regering aan de macht is, steeds blijven werken, in alle stilte of met luide trom, aan het verbeteren van het leven van alle mensen in Suriname, maar vooral van die mensen die geen stem hebben, die niet gehoord worden, die niet voor zichzelf kunnen opkomen, of die bewust worden uitgesloten of gediscrimineerd.
Voor sommigen van ons staat de garantie van de beleving van die mensenrechten op de voorgrond van ons werk, voor anderen staat vooral de ontwikkelingsbenadering die hiermee gepaard gaat centraal. Bij ontwikkeling die duurzaam is - en dus een samenhang is van maatschappij, milieu en economie- staat de beleving van mensenrechten altijd centraal. In dit systeem zijn er steeds twee partijen, de rechthebbenden en de plichtdragers.
Sociaal kapitaal
De grootste plichtdrager is de Staat. Die heeft als enige en ultieme taak erop toe te zien dat zij haar plichten jegens al haar burgers nakomt. En als de Staat in gebreke is, dan zijn het in de meeste gevallen de organisaties van het maatschappelijk middenveld die trachten de plichten jegens burgers na te komen en ervoor zorgen dat burgers datgene waarop zij recht hebben ook inderdaad krijgen.
Na de binnenlandse oorlog bijvoorbeeld, zijn het vooral de niet-gouvernementele organisaties geweest die samen met de gemeenschappen en hun organisaties, te midden van het tumult en de ruïnes, onder extreme omstandigheden de mouwen opstroopten en scholen startten, vernielde onderwijzerswoningen herbouwden, gezondheidszorgdiensten weer terug brachten, mensen hielpen met het verwerken van de trauma’s; vrouwen hielpen om te wennen aan nieuwe omstandigheden, inkomensverwervingsprojecten startten, opleidingen brachten waar die niet waren. Het zijn ook de NGO’s die zich sterk maakten voor de rechten van vrouwen, van kinderen, van Inheemsen en Marrons; die zich druk maakten om huiselijk geweld, om kinderrechten, die slachtoffers van geweld hulp boden; en dit alles nog steeds doen, waar en wanneer dat nodig is, voor zover onze middelen en capaciteit reiken.
En het zijn ook de niet-gouvernementele organisaties die zich al jaren sterk maken voor versterking van onze fragiele democratische rechtsstaat door basisorganisaties te versterken, burgers leren te onderhandelen, te praten, hun recht op te eisen en hun plichten na te komen. Die op directere manier bijdragen aan het beleven van een democratische rechtsstaat door fora te bieden aan mensen om hun mening te geven; dialoog propageren en daar ook de ruimte toe creëren. Die buurt-, dorps- en gemeenschapsontwikkeling centraal blijven stellen, ook al worden zij keer op keer geconfronteerd met de gevolgen van een decennialange politieke cultuur gebaseerd op patronage en eigenbelang; en de verregaande gevolgen van de periode van militaire overheersing.
Velen beseffen misschien te weinig dat ons sociaal kapitaal een fikse deuk heeft gekregen, wantrouwen is gemeengoed geworden. Maar ook andere vanzelfsprekende democratische waarden, zoals kritisch burgerschap, vrije meningsuiting en rekenschap afleggen, hebben geleden.
Machtsmisbruik
De gebeurtenissen van de afgelopen weken hebben aan ons geknaagd, en dat doen ze nog: wij hebben gefaald om grote groepen burgers kritisch te maken, de waarde van mensenrechten van een ieder in te laten zien.
Wij hopen dat ook alle andere organisaties, personen, instanties en partijen de hand in eigen boezem durven steken, aan beide zijden van de amnestielijn. Ego’s opzij zetten en voor zichzelf bepalen: wat is een groter goed, mijn individueel gelijk en/of voordeel of een oprecht verlangen naar wat goed en heilzaam is voor de natie?
Wat wij wel weten is dat wij nu nog harder dan voorheen onze taak zullen moeten oppakken, en onverkort dienstbaar blijven aan de waarden zoals vastgelegd in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. De komende tijd zal het duidelijk worden of de amnestiewet slechts een eenmalig geval van machtsmisbruik is, of dat wij nu systematisch geconfronteerd zullen worden met gelegenheidswetten. Het is de plicht van de Staat en de machthebbers om nu meer dan ooit duidelijk te maken dat kritische burgers geen vrees hoeven te hebben; dat rechtzoekenden hun recht kunnen vinden; dat de waarheid over de 8 decembermoorden inderdaad naar boven wordt gehaald.
Het is het recht van burgers om dat te eisen, het is de plicht van de organisaties waarin zij zich hebben gebundeld om erop toe te zien dat dit ook gebeurt. Dat is dus ook onze plicht.
Projekta
Stichting Projekten Christelijk Onderwijs (Stichting Projekten)
Pater Ahlbrinck Stichting (PAS)
Stichting Equalance
Bureau voor Dienstverlening NGO’s (BFN)
Sanomaro Esa
Vrouwen Parlement Forum (VPF)
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen