Nooit genoeg over Bouterse totdat hij achter de tralies zit

Suriname Stemt

  Door Rolf van der Marck on the 06 Jan 2012

Het artikel van Nancy de Randamie Genoeg over Bouterse wil ik niet onbesproken laten, want in wezen predikt het dezelfde onverschilligheid die het Bouterse mogelijk heeft gemaakt om aan de macht te komen en die –in weerwil van zijn misdaden– weer te hernemen. Mijn stelling is dat zolang deze houding van onverschilligheid, dat typische Surinaamse “ik bemoei niet!”, niet wordt omgebogen, Suriname opgescheept zal blijven, niet alleen met Bouterse, maar ook met wat De Randamie noemt: “De praktijken (…) van aan een diepgewortelde politieke cultuur die haar oorsprong heeft in het door Nederland gevoerd koloniaal bewind. Eentje dat gebaseerd is op racisme, uitsluiting en verdeel- en heerspolitiek.”

Natuurlijk is er méér dan Bouterse alleen, daar heeft De Randamie gelijk in, maar Bouterse’s coup en de daaruit voorgekomen misdaden tegen de mensheid, samen met de niet te onderschatten bijbehorende trauma’s, blijven als donkere wolken boven aller hoofden hangen, die dreiging is nog altijd niet geweken. Naïef vind ik De Randamie waar ze Bouterse nog min of meer het voordeel van de twijfel wil geven, namelijk dat hij zijn coup pleegde “om af te rekenen met vriendjespolitiek en corruptie bij de machthebbers van toen”. Dit is nooit Bouterse’s bedoeling geweest. Zijn bedoeling was louter en alleen eigen gewin, die maar al te snel uitgroeide tot machtswellust. Afrekenen met het oude systeem beleed hij alleen met de mond om het volk mee te krijgen, en dat is hem tot onze eigen schande gelukt.

De grondsituatie was bij de verzelfstandiging van Suriname in 1975, bij de coup van 1980, en is nu nog steeds de maar al te diep gewortelde cultuur van racisme, uitbuiting en verdeel- en heerspolitiek, ingezet door het koloniaal bewind, gretig voortgezet sindsdien en onder Bouterse alleen nog maar verhevigd. Suriname gaat inderdaad nog altijd gebukt onder het juk van het kolonialisme dat het nimmer heeft kunnen afwerpen. Helaas worden profeten in eigen land nooit geëerd, Anton de Kom schreef al in 1934 in zijn beroemde boek Wij slaven van Suriname: “Geen volk kan tot volle wasdom komen dat erfelijk met een minderwaardigheidsgevoel belast blijft.” Het heeft echter niet mogen baten, de door De Kom gestelde diagnose gaat nog steeds op.

Anton de Kom

Dat is nu wat ik in het artikel van De Randamie mis: de strijd- baarheid van een De Kom. Nog altijd berusten wij Surinamers, leggen wij het hoofd in de schoot en wíllen wij maar niet bemoeien, tégen beter weten in. De Randamie’s goede bedoelingen trek ik niet in twijfel, maar met goede bedoelingen alléén komen we er niet. Daarvoor is strijdbaarheid en strijd nodig, en niet het tellen van wat er nog aan zegeningen is overgebleven. Wij missen het lef van mensen als De Kom, want met al die ja-knikkers van nu blijven we in dezelfde mallemolen ronddraaien: ‘nieuwe heersers, dezelfde stront’. De Randamie maakt zich om de verkeerde redenen zorgen over de media, want ondanks dat Bouterse ze betitelt als rioolratten, hebben ze het lef niet om duidelijk stelling te nemen. Wellicht begrijpelijk vanwege het opgelopen trauma, maar niet langer acceptabel. Immers, “niemand hoeft bang te zijn om te worden geïntimideerd of vermoord in het Suriname van 2012”, zegt De Randamie. Dat Bouterse van zijn fouten zou hebben geleerd –zoals De Randamie ook beweert– is apert onjuist, kijk maar naar de door haar genoemde kuparies: allemaal zijn terug van weggeweest.

Nancy de Randamie